Monday, September 9, 2024

પ્રકરણ: 1

બ્રહ્મા, ઉત્પત્તિ, સરસ્વતી અને ઇરાની અથવા આર્ય લોક વિશે.

 

ધો.પશ્ચિમના દેશોમાં અંગ્રેજ, ફ્રેન્ચ વગેરે દયાળુ સભ્ય રાજકર્તાઓએ ભેગા થઈ ગુલામી પ્રથા પર કાયદેસર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે.આનો અર્થ એ છે કે એમણે બ્રહ્માના ધર્મનીતિ નિયમો ઠુકરાવી દીધા છે. કારણ મનુસંહિતામાં લખેલું છે કે  બ્રહ્માએ પોતાના મુખમાંથી બ્રાહ્મણને પેદા કર્યા ને બ્રાહ્મણોની સેવાચાકરી કરવા  માટે જ પોતાના પગમાંથી શૂદ્રોને ઉત્પન્ન કર્યા.

 

જો.અંગ્રેજ વગેરે સરકારોએ ગુલામી પ્રથા બંધ કરાવી છે એનો મતલબ એ કે એમણે બ્રહ્માની આજ્ઞા ઠુકરાવી દીધી છે, એમ તારું કહેવું છે ને? આ દુનિયામાં અંગ્રેજ વગેરે અનેક પ્રકારના લોકો રહે છે. એમને બ્રહ્માએ પોતાની કઈ કઈ ઇન્દ્રિયથી પેદા કર્યા છે? અને એ વિશે મનુસંહિતામાં શું શું લખેલું છે?

 

ધો.એ વિશે બધા બ્રાહ્મણો - મતલબ બુદ્ધિમાન અને બુદ્ધિ વગરના -  એ જવાબ આપે છે કે અંગ્રેજ લોકો અધમ અને દુરાચારી છે એટલે એમના વિશે મનુસંહિતામાં કશું જ લખ્યું નથી.

 

જો. તું આમ કહે છે  તો બ્રાહ્મણોમાં અધમ, નીચ, દૃષ્ટ, દુરાચારી લોકો બિલકુલ છે જ નહીં?

 

ધો. અનુભવે તો એમ લાગે છે કે બીજી જાતિઓની સરખામણીમાં બ્રાહ્મણોમાં સૌથી વધારે અધમ, નીચ, દુષ્ટ અને દુરાચારી લોકો છે.

 

જો. તો એ બતાવ કે આવા અધમ,નીચ,દુષ્ટ,બ્રાહ્મણો વિશે મનુસંહિતામાં શું લખેલું છે?

 

ધો. આ વાતથી સાબિત થાય છે કે મનુએ પોતાની સંહિતામાં જે સિદ્ધાંત પ્રતિપાદિત કર્યો છે એ એકદમ ખોટો છે કેમકે એ સર્વ મનુષ્યોને લાગુ પડતો નથી.

 

જો. એટલે અંગ્રેજ વગેરે લોકોના જાણકારોએ બ્રાહ્મણ ગ્રંથકારોની બદમાશી ઓળખી ગુલામ બનાવવાની પ્રથા પર કાયદેસર પ્રતિબંધ લગાવ્યો છે. જો બ્રહ્મા તમામ માનવસમાજની ઉત્પત્તિ માટે ખરેખર જવાબદાર હોત તો એમણે ગુલામી પ્રથા પર પ્રતિબંધ ન લગાવ્યો હોત.મનુએ ચાર વર્ણની ઉત્પત્તિ લખી છે. જો આ ઉત્પત્તિને સમગ્ર રીતે સૃષ્ટિ ક્રમ સરખામણી કરી જોઈએ તો એ પૂરેપૂરી ખોટી છે એ દેખાશે.

 

ધો. એટલે કઈ રીતે?

 

જો.બ્રાહ્મણોનું કહેવું છે કે બ્રાહ્મણ બ્રહ્માના મુખમાંથી પેદા થયા પરંતુ એકંદરે બધા બ્રાહ્મણોની મૂળ માતા બ્રહ્માણી બ્રહ્માના કયા અંગમાંથી પેદા થઈ એ વિશે મનુએ કંઈ લખ્યું નથી, એમ કેમ?

 

ધો.કેમકે એ પેલા વિદ્વાન બ્રાહ્મણોના કહેવા મુજબ અધમ, દુરાચારી હશે. એટલે હમણાં એને મલેચ્છ વિધર્મીઓની હરોળમાં મૂકી દઈએ.

 

જો. 'અમે ભૂદેવ છીએ, સર્વ વર્ણોમાં શ્રેષ્ઠ! '  એવું હમેશાં ખૂબ ગર્વથી કહેનારા આ બ્રાહ્મણોને જન્મ દેનારી મૂળ માતા બ્રહ્માણી જ છે ને? તો તું એને મલેચ્છોની લાઈનમાં ક્યાં બેસાડે છે? એને ત્યાંની શરાબ અને માંસની ગંધ કેવીરીતે ફાવશે? બેટા, તું બહુ ખોટી વાત કરી રહ્યો છે...

 

ધો.આપે જ ઘણી વાર સરેઆમ સભાઓમાં,   વ્યાખ્યાનોમાં કહ્યું છે કે બ્રાહ્મણોના આદિ વંશજ જે ઋષિઓ હતા એ શ્રાદ્ધના બહાના હેઠળ ગૌહત્યા કરીને ગાયના માંસની વિવિધ વાનગીઓ બનાવી ખાતા હતા. અને હવે આપ કહો છો કે એમની  આદિમાતાને બદબૂ આવશે, એનો શો અર્થ? આપ અંગ્રેજ રાજ લાબું ચાલે એવી કામના કરો અને થોડા દિવસ થોભો.ત્યારે આપ જોઈ શકશો કે આજના મોટા ભાગના માંગલિક ભિક્ષુક બ્રાહ્મણ એવી કોશિશ કરશે કે રેસિડેન્ટ, ગવર્નર વગેરે અધિકારીઓની એમની ઉપર વધારેમાં વધારે મહેરબાની થાય. એટલે એ બ્રાહ્મણ એમના ટેબલ પર વદ્યાઘટયા ગોમાંસના ટુકડા પણ રહેવા દેતા નથી એવી મહાર બટલર   ગુસપુસ  ફરિયાદ કરે છે.મનુ મહારાજે બ્રહ્માણીની ઉત્પત્તિ વિશે કશું લખ્યું નથી. એટલે આ દોષનો ટોપલો એના માથે નાખો. એ વિશે આપ મારો વાંક કેમ કાઢો છો કે હું ઊલટું - સીધું બોલું છું? છોડો આ વાત. આગળ બતાવો.


 

જો.અચ્છા. જેવી તારી ઈચ્છા.આ જ કદાચ સાચું હોય.હવે બ્રાહ્મણને પેદા કરનાર બ્રહ્માનું જે મોં છે એ દર મહિને માસિક આવતાં ત્રણ ચાર દિવસ અપવિત્ર થતું હતું કે લિંગાયત નારીઓની જેમ ભસ્મ લગાવી પવિત્ર થઈ ઘરના કામધંધામાં લાગી જતા? એ વિશે મનુએ કઈં લખ્યું છે કે નહીં?

 

ધો. ના. નથી લખ્યું.પરંતુ બ્રાહ્મણોની ઉત્પત્તિનું મૂળ કારણ બ્રહ્મા જ છે.અને એને  લિંગાયત નારીનો ઉપદેશ કેવી રીતે યોગ્ય લાગે? કેમ કે આજના બ્રાહ્મણો લિંગાયતો પર એટલે ઘૃણા કરે છે કે લિંગાયતો આભડછેટમાં માનતા નથી.

 

જો.એટલે તું વિચારી શકે છે કે બ્રાહ્મણના મોં, બાહુ, જાંઘ અને પગ આ ચાર અંગોની યોનિ, માસિકનું કારણ,એમ કુલ સોળેક દિવસ અપવિત્ર થઈ દૂર દૂર રહેવું પડતું હશે. તો પછી સવાલ એ થાય કે એના ઘરનું કામકાજ કોણ કરતું હશે? શું મનુ મહારાજે એના વિશે મનુસ્મૃતિમાં કઈં લખ્યું છે?

 

ધો.ના, કશું લખ્યું નથી.

 

જો. અચ્છા.એ ગર્ભ બ્રહ્માના મોંમાં જે દિવસે  રહ્યો એ દિવસથી નવ મહિના જાય ત્યાં સુધી એ કઈ કઈ જગાએ રહી  વિકસતો રહ્યો એ વિશે મનુએ કશું કહ્યું છે કે નહીં?

 

ધો.ના.

 

જો.અચ્છા.તો જ્યારે આ બ્રાહ્મણ બાળક પેદા થયો ત્યારે એ નવજાત શિશુને બ્રહ્માએ પોતાના સ્તનનું ધાવણ પાઈ એને મોટો કર્યો એ વિશે પણ મનુ મહારાજે કંઈ લખ્યું છે કે નહીં?

 

નવજાત શિશુને ગર્ભનો બોજ પોતાના મોંમાં નવ મહિના સાંભળીને રાખવાની,એને જન્મ દેવાની અને એની સંભાળ લેવાની કડાકૂટ બ્રહ્માએ  પોતાને માથે કેમ લીધી? આ કેટલી નવાઈની વાત છે!

ધો. બ્રહ્માનાં બીજાં ત્રણ મુખ આ ઝમેલાથી દૂર છે કે કેમ. આ મામલામાં આપનું શુ કહેવું છે? એ રંડીબાજને આ રીતે મા બનવાની ઈચ્છા કેમ થઈ?

 

જો.હવે જો એને રંડીબાજ કહીએ તો એણે સરસ્વતી નામની પોતાની પુત્રી સાથે સંભોગ કર્યો હતો એટલે એનું ઉપનામ બેટીચોદ થઈ ગયું હતું. આ બુરા કર્મને લીધે કોઈ એનો આદરસત્કાર, એની પૂજા કરતું નથી.

 

ધો. જો બ્રહ્માને સાચે જ ચાર મોઢાં હોય તો એ હિસાબે એને આઠ સ્તન,ચાર નાભિ, ચાર યોનિ અને ચાર મળદ્વાર હોવાં જોઈએ.પરંતુ એ બાબતે સાચી જાણકારી આપતો લેખિત પુરાવો મળી શક્યો નથી.એ જ રીતે શેષનાગ પર સૂઈ જનારને લક્ષ્મી નામની સ્ત્રી હોવા છતાંય એણે ચાર મોઢાવાળા બચ્ચાને કેવી રીતે પેદા કર્યો આ વિશે આપણે વિચારીએ તો એનો હાલ પણ બ્રહ્મા જેવો જ થાય.

 

જો.હકીકતે બધી રીતે વિચારતા હું એ નિર્ણય પર પહોંચ્યો છું કે બ્રાહ્મણ લોકો સમુદ્ર પણ ઈરાન નામનો દેશ છે એના મૂળનિવાસી છે. આગળના જમાનામાં એમને ઈરાની કે આર્ય ગણવામાં આવતા હતા.આ મતનું પ્રતિપાદન ઘણા અંગ્રેજી લેખકોએ કર્યું છે. સૌ પ્રથમ એ આર્ય લોકોએ મોટી મોટી ટોળીઓ બનાવીને દેશમાં આવીને ઘણા જંગલી હુમલાઓ કર્યા. અહીંના મૂળનિવાસી રાજાઓના પ્રદેશો પર વારંવાર હુમલા કર્યા અને આતંક ફેલાવ્યો. પછી બટુ વામન પછી આર્ય (બ્રાહ્મણ) લોકોનો બ્રહ્મા નામનો મુખ્ય અધિકારી થયો. એનો સ્વભાવ બહુ જીદ્દી હતો.એણે પોતાના કાળમાં અહીંના આપણા આદિપૂર્વજોને પોતાના જંગલી હુમલાઓમાં હરાવ્યા અને પોતાના ગુલામ બનાવ્યા.પછી એણે પોતાના લોકો અને ગુલામો વચ્ચે હંમેશા ભેદભાવ રહે એ માટે જુદાજુદા નીતિનિયમો બનાવ્યા. આ બધી ઘટનાઓને લીધે બ્રહ્માના મરણ પછી આર્ય લોકોનું મૂળ નામ આપમેળે લુપ્ત થઈ ગયું અને એમનું નામ પડી ગયું બ્રાહ્મણ.

પછી મનુ મહારાજ જેવા બ્રાહ્મણ અધિકારી થયા.પહેલેથી બનેલા અને પોતે બનાવેલા નીતિનિયમોને કોઈ બદલી  ન શકે એ માટે બ્રહ્મા વિશે જાત જાતની કલ્પનાઓ ફેલાવી.વળી આવા વિચાર ગુલામ લોકોના દિલદિમાગમાં ઠૂંસી ઠૂંસીને ભરી દીધા કે આ બધું ઈશ્વરની ઇચ્છાથી જ થયું છે. પછી એણે શેષનાગ શય્યાની બીજી આંધળી પુરાણકથા રચી. લાગ જોઈ થોડા સમય પછી આ બધા પાખંડોનાં ગ્રંથશાસ્ત્ર બનાવવામાં આવ્યાં.નારદ ધૂતારા,ચતુર, હંમેશા સ્ત્રીઓ વચ્ચે રહેતા નારદ દ્વારા તાલી પાડી પાડી એ ગ્રંથો વિશે શુદ્ર ગુલામોને ઉપદેશ કરવાને કારણે બ્રહ્માનું મહત્વ વધી ગયું.હવે આપણે આ બ્રહ્મા વિશે અને  શેષનાગ પર શૈયા કરનારા વિશે શોધતા રહ્યા તો એમાં આપણને કાણા પૈસાનોય ફાયદો નહીં થાય કેમકે એણે જાણી જોઈને એ બિચારાને આડો પડેલો જોઈ એની નાભિમાંથી આ ચાર મોંવાળા બાળકને પેદા કરાવ્યો.મને લાગે છે કે પહેલેથી જ પડી ગયેલા બાપડાને  લાત મારવી એમાં કંઈ ધાડ મારવા જેવું નથી.



No comments:

Post a Comment

જોતીરાવ ગોવિંદરાવ ફુલે( 1827 1890)

જોતીરાવ ગોવિંદરાવ ફૂલે 1827-1890 મહાત્મા જોતીરાવ ફુલેની જીવનરેખા ડૉ. વાય.ડી.ફડકે એ લખેલ છે. તેઓ મહાત્મા ફુલે સંપૂર્ણ વાંગ્મયના સંપાદક અને મહ...